اوقات آزادم را در این مدت جدای ازنواختن ساز؛ خانه ای طراحی می کنم. امروز متوجه شدم، تنها نامی که می توانم برای این خانه انتخاب کنم : "خانه ای برای یک ******* " است. خانه ای بیش از اندازه است. بسیار موافق، آن طور که والریو الجایتی می گوید : " ساختمانها یا معبد هستند و یا ساختمانهای کانتکستچوال". معبد از اولین خطِ طراحی خودش را به طراح تحمیل می کند. یا بهتر است بگویم که خطوطش را به جهان تحمیل می کند؛ بنیان خطوط معبد هیچ رابطه ای با زمینه ندارند. نمی خواهم بیش از این در مورداین خانه صحبت کنم
مدتی طولانی است که به فایده ی گفتار فکر می کرده ام. امروز می خواهم درباره آن بنویسم تا در ذهنم کمی منظم تر روی این موضوع متمرکز شوم . نظر کلی اینست : می خواهم بگویم مخاطب یک گفته از یک نفر که بیشتر می شود، حقیقت در آن گفته کمرنگ تر می شود. گفتاری که در این جمله منظور دارم، بیشتر گفتاریست که به منظور رسیدن به هم عقیدگی بیان می شود.
وقتی در جمع های سه نفره یا بیشتر صحبت می کنیم. به مجض مخدوش شدن مخاطبِ گفتار (که منطقا فقط در چنین جمع هایی اتفاق می افتد،) ترس بروزِ خواسته گوینده و یا خود نمایی گوینده ظهور می کند. (این اتفاق خیلی محتمل است، اما همیشگی نیست.) این جمله با این فرض گفته می شود که برای گفتن نظر نوعی میل به هم عقیدگی در دل گوینده وجود دارد.
سعی می کنم دلیل این ترس را توضیح بدهم. عموما یک نظر میان دو نفر: گوینده و مخاطب منتقل می شود و محتوای نظر وابسته به گوینده و مخاطب است.(همین که می گویم "نظر" یعنی گزاره های منطقی مورد بحثم نیستند.) حال وقتی تعداد مخاطبان بالا می رود. نظر هم (در محتوی) تغییر می کند، طوری که با توجه به فرض به کارکردی برای رسیدن به هم عقیدگی یا هم دلی با کل افراد جمع برسد؛ اگر این اتفاق نیفتد نظر مخدوش می شود چون خودش را با مخاطبان تطبیق نداده است. اگر این اتفاق بیفتد از دقت نظر کاسته می شود. یعنی نظر برای تطبیق با مخاطبان متعدد خودش را تغییر می دهد. این یعنی اینکه نظر از نظر اصلی موجود در ذهن گوینده فاصله می گیرد یا بهتر است بگوییم، خصوصیتی کلیتر از این نظر را منتقل می کند. اینجاست که این ترس خودنمایی گوینده ظهور می کند :
اگر گوینده دل به تطبیق نظر ندهد، دچار نوعی خود نمایی می شود. اگر گوینده دل به تطبیق نظر بدهد، از حقیقتِ گفته کمی دور شده است.
در اینجا حالت سومی محتمل است: اینکه گوینده چیره دست بتواند، از دقت نظر بکاهد تا هم دچار خودنمایی نشود و هم از حقیقت گفته دور نشود. می توانم در نوشته ای دیگر نشان دهم که کاسته شدن از دقت یک نظر، جذابیت آن را مخدوش می کند. و همچنین می توانم نشان دهم که بحث های با تعداد مخاطب بالا به دلیل جذاب بودن اتفاق می افتند. می توان براحتی نتیجه گرفت که در جمع های بالای دو نفر برای ارضای فروض یعنی، جلوگیری از خود نمایی، عدم تغییر نظر (دو رویی)، و مخدوش نکردن جذابیت گفتگو باید سکوت اختیار کرد.سکوت!
